Μήπως υποφέρετε από 5 τουλάχιστον από τα εξής συμπτώματα;
- επίμονα λυπημένη διάθεση κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας
- σκέψεις ενοχής και αναξιότητας
- απώλεια ευχαρίστησης στις περισσότερες ή όλες τις δραστηριότητες
- αϋπνία ή υπερυπνία πολύ συχνά
- αίσθημα κόπωσης
- δυσκολία συγκέντρωσης
- ευερεθιστότητα
- απώλεια βάρους ή τάσεις υπερφαγίας
- άγχος
- σωματικά ενοχλήματα όπως ημικρανίες ή γαστροεντερικές διαταραχές
- συχνές σκέψεις αυτοκτονίας
Αναφερόμαστε σε ήπια κατάθλιψη ή δυσθυμία στην περίπτωση που τα συμπτώματα είναι ήπια αλλά επίμονα και με μεγάλη διάρκεια ( ακόμα και 2 έτη ή περισσότερο ) ή σε μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο όταν τα καταθλιπτικά συμπτώματα είναι πολύ έντονα και διαρκούν πέραν των 2 εβδομάδων.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2020 η κατάθλιψη θα αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα υγείας προσβάλλοντας το 25% του πληθυσμού στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Με προτίμηση στο γυναικείο φύλο ( οι γυναίκες κινδυνεύουν σε διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τους άντρες ) μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία ενώ ο μέσος όρος εμφάνισής της τοποθετείται συνήθως στη μέση ηλικία. Βρίσκεται και συνυπάρχει με πολλές άλλες διαταραχές όπως κρίσεις πανικού, χρήση ουσιών ενώ άνθρωποι που πάσχουν από χρόνιες οργανικές παθήσεις έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πάσχουν και από κατάθλιψη.
Το καλό νέο είναι ότι η κατάθλιψη είναι θεραπεύσιμη.
Η Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεία αποτελεί μία από τις πλέον αποτελεσματικές μεθόδους θεραπείας της καταθλιπτικής διαταραχής. Τα καταθλιπτικά συμπτώματα διαιωνίζονται και αναπαράγονται μέσα από συνεχείς φαύλους κύκλους αρνητικών σκέψεων, αρνητικών συναισθημάτων και δυσλειτουργικών συμπεριφορών. Το περιεχόμενο των αυτόματων σκέψεων του καταθλιπτικού ατόμου έχει ως κύρια θέματα την απώλεια και την αναξιότητα. Η απώλεια μπορεί να έχει να κάνει με την προσωπική αξία ( δεν αξίζω , είμαι ανίκανος , έχω αποτύχει ) ή με την εγγύτητα με τους άλλους ( δεν είμαι άξιος αγάπης).
Ο θεραπευτής με βασικά “όπλα” την μοναδική σχέση θεραπευτή-θεραπευομένο αλλά και μια σειρά τεχνικών καταφέρνει να κινητοποιήσει τον πάσχοντα, να αποκαταστήσει το αίσθημα ικανοποίησης και ευχαρίστησης και να τροποποιήσει τις δυσλειτουργικές σκέψεις που συντηρούν τα δυσάρεστα συναισθήματα καταστόντας το άτομο θεραπευτή του εαυτού του.
καταθλιπτικός μηρυκασμός ή μηρυκασμός αρνητικών σκέψεων
Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της κατάθλιψης το οποίο μάλιστα συντηρεί και εντείνει τον λεγόμενο “καταθλιπτικό φαύλο κύκλο” είναι ο μηρυκασμός αρνητικών σκέψεων και αρνητικών εσωτερικών διαλόγων. Σκέψεις και εκφράσεις επαναλαμβανόμενες όπως ” γιατί να συμβεί σε μένα αυτό” , “πόσο άτυχος είμαι τελικά”, και άλλες αποτελούν για τα ίδια τα άτομα έναν τρόπο αντιμετώπισης της κατάστασης τους. Μόνο που αυτός ο τρόπος είναι δυσλειτουργικός και αντιπαραγωγικός. Κατά την Susan Nolen-Hoeksema ο μηρυκασμός μπορεί να ερμηνευτεί σαν “ένα σύνολο σκέψεων και συμπεριφορών που μεταθέτουν την προσοχή του καταθλιπτικού ατόμου στα συμπτώματά του, στις πιθανές αιτίες και τα αποτελέσματα αυτών” με αποτέλεσμα την διαιώνιση του καταθλιπτικού συναισθήματος. Η παρέμβαση στις σκέψεις αυτές και στους διαλόγους αποτελούν σημαντικό στόχο στην αντιμετώπιση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Αυτό επιτυγχάνεται καλώντας κατ’ αρχάς το άτομο να αναγνωρίσει την “τοξικότητα” των σκέψεων αυτών και να μεταθέσει την προσοχή του από τον εσωτερικό του κόσμο προς τα έξω ( δηλαδή στον κόσμο που τον περιβάλλει).
Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να αναθέσουμε στον πάσχοντα ευχάριστες έστω και μικρές σε χρόνο δραστηριότητες που θα τον βοηθήσουν να μετατοπίσει την προσοχή του εκεί και με τον χρόνο να αντικαταστήσει τις αρνητικές σκέψεις με άλλες πιο θετικές και βοηθητικές για τον ίδιο.